Heb je een leerkracht nodig om een strijkinstrument te leren spelen?

'Ik wil graag viool leren spelen, maar heb geen tijd voor lessen.'; 'Een leerkracht is duur, dus ik ga op mezelf cello spelen.'; 'Er zijn zoveel mensen die viool spelen, zo moeilijk kan het toch niet zijn?!'

Een muziekinstrument leren bespelen is genieten. Of het nu viool, dwarsfluit of basgitaar betreft, een geheel nieuwe, fantastische wereld gaat voor je open. De positieve effecten van het bespelen van een muziekinstrument op ons brein en lichaam zijn al ontelbare malen wetenschappelijk bewezen. Maar kan je eigenlijk een instrument, met name een strijkinstrument, leren op je eentje? Heb je een leerkracht nodig om je te navigeren in die wondere wereld, of kan je met alle hedendaagse hulpmiddelen (instructiefilmpjes op Youtube, een boek zoals 'Viool spelen voor dummies', ...) de weg vinden? Is een strijkinstrument, zoals viool, altviool, cello of contrabas, moeilijker te leren dan bijvoorbeeld een blaasinstrument? En wat als je al op een goed niveau gitaar speelt?

Wat een muziekleerkracht voor je kan betekenen

Een muziekinstrument leren bespelen is een werk van lange adem - soms letterlijk, no pun intended. Bij sommige instrumenten zal je al snel eenvoudige liedjes kunnen spelen, maar bij een strijkinstrument ligt dit iets ingewikkelder. De specifieke eigenschappen maken het een complex instrument om mee te beginnen. Niet alleen heb je twee verschillende onderdelen (het instrument zelf en de strijkstok), het feit dat er maar vier snaren zijn die op een bepaalde manier gestemd zijn, maakt dat het heel wat denkwerk vraagt om de juiste noten te vinden. Laat staan om ze dan op de juiste manier aan te strijken met je strijkstok! Hieronder enkele zaken waar een leerkracht je bij zal helpen. Laat gerust weten in een reactie wat jouw ervaringen zijn met een leerkracht, of net zonder leerkracht :) !

Houding

Een viool is anatomisch gezien één van de minst gezonde instrumenten. De asymmetrie en de complexiteit van de bewegingen maakt het erg moeilijk om een juiste, ontspannen houding te vinden. Tel daarbij op dat iemand die net begonnen is met viool bekend staat als 'de krijsende kat'. Bij altviool en cello zijn de hoge klanken iets minder aanwezig, maar een mooie klank uit het instrument krijgen met een verkeerde houding is zeer moeilijk, zo niet onmogelijk. Niet alleen de vingers van je linkerhand moeten ongewone bewegingen maken, maar je hele lichaam staat plots in symbiose met het instrument. Een enkel gewricht dat al dan niet bewust op een verkeerde manier buigt, kan ervoor zorgen dat het onmogelijk wordt om een heldere toon uit het instrument te halen. Het belangrijkste hier is dat eenmaal je jezelf een verkeerde houding hebt aangeleerd, het veel meer moeite kost om ze daarna weer af te leren! Een leerkracht zal jouw vanaf het begin de juiste houding laten vinden en je corrigeren als er iets fout loopt.

Toongevoel

Op een strijkinstrument heb je geen frets, toetsen of knoppen om visueel de juiste toon te vinden. Een correct toongevoel is dus zeer belangrijk. Je kan leren om met een stembakje of een tuner app de juiste noten te vinden, maar als je echt een liedje wil kennen, zal dit niet volstaan. Je moet een manier ontwikkelen om met horen en voelen op automatisme de exacte toon te vinden. Als je les volgt, zal de leerkracht je bepaalde tips geven en oefeningen laten doen om dit te ontwikkelen. Dit is een stap die je zeker niet mag overslaan. Zonder deze vaardigheid zal je al snel op een grens stoten bij het leren van nieuwe muziek!

Repertoire

Het repertoire is heel belangrijk. De meeste mensen die een instrument willen leren bespelen, hebben enkele liedjes in hun hoofd die ze zo snel mogelijk willen kunnen. Maar een instrument leren bespelen is een leercurve. Je kan ook geen integralen berekenen zonder te weten hoe je een vermenigvuldiging moet uitvoeren. Je leert een instrument stap voor stap. Zonder te weten welke technische vaardigheden noodzakelijk zijn om een liedje of werk uit te voeren, zal je blijven vechten met de muziek.

Oefenmethode

Het aanleren van een goede oefenmethode is één van de eerste dingen die je leert met het bespelen van een instrument. Het helder en gestructureerd kunnen aanpakken van bepaalde moeilijke passages is hoogstnoodzakelijk om het instrument te leren beheersen; enkel het talloze keren opnieuw spelen van een lastige maat gaat je niet helpen om snel een liedje te kunnen spelen!

Motivatie

Misschien wel de allerbelangrijkste reden om een leerkracht in de arm te nemen: motivatie! Of je nu als tiener of volwassene wil beginnen met een instrument, er zijn duizend-en-een zaken die onze aandacht opeisen. Het is zo eenvoudig om het oefenen van onze dagelijkse to do-lijst te duwen. Maar als je pakweg op zaterdagmorgen je vioolles hebt, zal je al veel sneller je instrument tijdens de week vastnemen om voorbereid daar naartoe te kunnen gaan. Zelfs als je een hectisch schema hebt, zal dit je motiveren om toch nog even te oefenen.

Instrumentlessen zijn leuk!

Een leerkracht is er niet enkel om je instructies te geven over hoe je je viool, alt, cello... moet vasthouden. Hij of zij zal je op creatieve manieren wegwijs maken in de muzikale wereld. Via spelletjes, oefeningen, leuke liedjes, enzovoort! Een instrument leren bespelen draait niet enkel om het resultaat, ook het proces zelf kan zeer plezierig zijn. Vaak zal je vanaf de eerste lessen al iets samen kunnen spelen met jouw leerkracht of met andere studenten. Zo ontdek je, zelfs als een beginner, het plezier van samen musiceren.

Tot slot nog even benadrukken dat muzieklessen niet per se heel duur hoeven te zijn. Er zijn verschillende systemen om bij een leerkracht terecht te kunnen. Via een privéleerkracht zal de kostprijs inderdaad snel oplopen, maar dit systeem is vaak flexibeler dan lessen volgen in een academie. Wat dan ook weer zijn nadelen heeft. Het gesubsidieerde deeltijds kunstonderwijs ('de muziekacademie') is zeer toegankelijk en betaalbaar. Ga zeker eens horen in de academie in jouw buurt of er nog een plekje vrij is in de klas!