Je strijkinstrument kuisen en onderhouden, een fluitje van een cent!

Geef je instrument elke dag wat liefdevolle aandacht en je zal veel meer plezier beleven aan het spel. Waarom moet je je viool, altviool, cello of contrabas kuisen? En hoe doe je dat, en hoe vaak?

Als je je strijkinstrument bespeelt, zal je merken dat er al snel een laagje stof, harsresten en zweetplekken verschijnt op de vernislaag. Dit is onvermijdelijk, hoe voorzichtig je ook bent. Na verloop van tijd zal het instrument minder blinken dan gewoonlijk. Wist je dat wanneer je je instrument grondig schoonmaakt, niet alleen het uitzicht, maar ook de klank zal verbeteren? De vuiltjes verhinderen dat het instrument akoestisch resoneert zoals het ontworpen is.

Tijdens koude winters is het belangrijk om de vochtigheidsgraad binnenin het instrument op peil te houden. Het hout verandert lichtjes van volume bij veranderende vochtigheid, dit kan significante gevolgend hebben voor de klankeigenschappen van het instrument, en zelfs ongewenste vibraties veroorzaken doordat de verschillende onderdelen van het instrument niet meer naadloos op elkaar passen. Hiervoor is de Dampit ontworpen. Steek hem in een glas water, droog hem af en stop hem in een van de f-gaten van het instrument. Een eenvoudige oplossing die veel problemen kan voorkomen!

Een dagelijkse routine is een belangrijke manier om een band op te bouwen met je instrument. Maak er een gewoonte van om na elke speelsessie je instrument en snaren af te kuisen met een zachte, droge doek. Zo voorkom je grotendeels dat stof en zweetresten zich vastzetten op het instrument- en snaaroppervlak.

Af en toe een grondige kuisbeurt zal je instrument echter ook deugd doen. Het is een goed idee om jaarlijks je viool, altviool, cello of bas weer helemaal in topvorm te brengen. Wat heb je hiervoor nodig?

• Een microvezeldoekje. Wel, zelfs twee. Eentje voor het aanbrengen van kuisproducten en een andere, propere, om het instrument te polijsten
• Snarenreiniger of ontsmettingsalcohol
• Een product om vernis mee te reinigen, zoals Viol vernisreiniger of de producten in de reinigingsset Nature Works

De binnenkant

Om de binnenkant van je instrument te kuisen heb je niets meer nodig dan wat rijstkorrels. Een handjevol is meer dan genoeg. We zijn niet op een culinaire cursus, de rijst moet dus ongekookt zijn! Giet de rijst door de f-gaten in het instrument en schud voorzichtig enkele keren heen en weer, in alle richtingen, zodat de rijst verspreid wordt overal binnenin, in de hoekjes aan de zijkanten, bovenkant en onderkant. Stof heeft de neiging om zich in de moeilijk bereikbare plaatsen binnenin op te hopen. De rijst zorgt ervoor dat het stof samenklit tot een balletje, dat je makkelijk met je vingers, of eventueel met een pincet, door de f-gaten kan verwijderen. Als je het gevoel hebt dat al het stof zich verzameld heeft, draai je instrument dan om en laat de rijst door de f-gaten terug naar buiten. Verzeker je ervan dat er geen korreltje binnenin is achtergebleven, dit kan namelijk voor ongewenste trillingen zorgen tijdens het bespelen van je instrument.

De snaren

De snaren zijn het snelst slijtende onderdeel van het instrument. Maar door ze goed te behandelen, zal je de levensduur significant verlengen. Door zweet en vuil zullen snaren, in het bijzonder diegene waar metalen in verwerkt zitten, gaan corroderen. Je handen wassen voor je begint te spelen, is een goede start. Aangekoekte vuil-en harsresten kan je verwijderen met wat ontsmettingsalcohol of de speciaal daarvoor ontworpen snarenreiniger. Breng een paar druppels van de alcoholoplossing aan op een doekje en veeg daarmee over de snaren. Wees voorzichtig, want alcohol kan de vernislaag van het instrument beschadigen! Bescherm dan ook de body van het instrument met een ander doekje als je de snaren kuist en gebruik niet meer alcoholhoudend product dan nodig om morsen te vermijden. De toets echter is meestal van ongevernist ebbenhout, het kan geen kwaad om ook deze te kuisen met alcohol.

Alhoewel de kam in principe geen vernislaag heeft en ook kan gekuist worden met alchohol, raden we je aan om dit niet zelf te doen wegens de fijne hoekjes. Het risico op morsen op de vernislaag is hier ook veel groter.

Als je darmsnaren op je instrument hebt, loont het de moeite om ze af en toe te behandelen met snaarolie. Dit product houdt je snaren lekker soepel en in topvorm.

De vernislaag

Als er vuile plekjes op de vernislaag die je er niet afkrijgt met een droge doek, of zich een hars- of stoflaagje heeft gevormd, kan je gebruik maken van speciaal hiervoor ontworpen producten. De vernislaag op een strijkinstrument is zeker op oude instrumenten zeer fragiel. Wees dan ook zeer behoedzaam in het zelf kuisen van de body van het instrument.

De Viol vernisreiniger, Hill vernisreiniger of de natuurlijk producten in de reinigingsset Nature Works zijn 'vriendelijk' voor de vernislaag. Druppel een beetje van dit product op een doekje en wrijf dit zachtjes over de vernis. Dit kan een tijdrovend proces zijn als de stoflaag de tijd heeft gekregen zich op te bouwen. Je kan best kleine stukjes tegelijkertijd poetsen. Wees extra voorzichtig rond de f-gaten, het hout is daar zeer fragiel! Je kan op die moeilijk bereikbare plaatsen ook een wattenstaafje gebruiken. Wrijf met een propere, droge doek over het instrument om de productresten te verwijderen en het het oppervlak te polijsten.

De stemsleutels

Na verloop van tijd zal je merken dat je stemsleutels minder soepel beginnen te draaien, of snel losschieten. We raden je aan om ze af en toe in te smeren met de stemsleutel pasta van Pirastro of Hill.

Heb je nog andere tips om je instrument te kuisen? Laat het dan gerust weten in een reactie!